قالب بلاگفا

اثرات سوء چاقی بر سلامت کودکان

چاقی کودکان سبب بروز مشکلاتی می شود که می تواند در کوتاه مدت و یا بلند مدت بر سلامتی وی اثرگذار باشد.

اثرات سوئی که در کوتاه مدت ظاهر میشوند عبارتند از:

• چاقی یک فاکتور خطر برای بیماریهای قلبی عروقی می باشد مثلا با افزایش کلسترول یا افزایش فشار خون. پیشتر از این نشان داده شده است که ۷۰% از افراد چاق ۵ تا ۱۷ ساله حداقل یکی از این فاکتورهای خطر برای بیماری قلبی را دارا هستند (۳).
• نوجوانان چاق با احتمال بیشتری به مرحله پیش دیابتی مبتلا خواهند شد؛ وضعیتی که در آن میزان قند خون حاکی از ریسک بالای ایجاد دیابت می باشد (۵ و ۴).
• کودکان و نوجوانان چاق، ریسک بالایی برای بروز بیماریهای استخوان و مفاصل، آپنه، اختلالات روانی – اجتماعی مانند اعتماد به نفس پایین دارند (۶).

اثرات سوء چاقی در بلند مدت عبارتند از:

• کودکان و نوجوانان چاق به احتمال زیاد تا آخر عمر چاق خواهند ماند(۱۰-۷) و بنابراین در معرض خطر بیماریهای قلبی، دیابت نوع دو، سکته مغزی، انواع سرطانها و استئوآرتریت خواهند بود. نتایج یک پژوهش نشان داده است که در صورتی که نوزاد در سن دو سالگی افزایش وزن داشته باشد با احتمال بالایی در بزرگسالی چاق خواهد بود! (۸).
• چاقی و افزایش وزن در ارتباط مستقیمی با این سرطان هاست: سرطانهای سینه، روده، رحم، مری، کلیه، پانکراس، کیسه صفرا، تیروئید، تخمدان، دهانه رحم، پروستات، میلوم و لنفوم (۱۱).

دانشمندان دانشکده پزشکی دانشگاه نیویورک در تحقیقی جدید که در مجله International Journal of Obesity منتشر نمودند، با مطالعه بر روی ۱۰۲۱۹ کودک، به وجود ارتباط بین نوع زایمان و چاقی پی بردند(۱۲). نتایج پژوهش نشان داد که میانگین وزن کودکان متولد شده از طریق سزارین در زمان تولد ۵۷ گرم کمتر از کودکانی است که زایمان طبیعی داشته اند. این در حالی است که کمتر از ۶ هفته بعد، کودکان سزارینی، دچار افزایش وزن شده و این افزایش وزن دست کم تا ۱۵ سالگی ادامه خواهد داشت! این تحقیق که در نوع خود جامعه آماری وسیعی را دربرداشته است نشان از رابطه معنادار نوع زایمان با وزن کودک می باشد.

در مطالعه دیگری که در مجله Archives of Disease in Childhood چاپ شده است، دکتر Susanna Y Huh در بیمارستان کودکان شهر بوستون امریکا، رابطه مستقیم سزارین و افزایش وزن کودک را به اثبات رساند (۱۳). Liang Wang و همکاران نیز در دانشگاه Tennessee ، کودکان محصل پایه ششم را مورد مطالعه قرار داده و دریافتند که سزارین احتمال چاقی و افزایش وزن را دو برابر می کند و احتمال چاقی در پسران بیش از دختران خواهد بود (۱۴).

چرا زایمان سزارین باعث افزایش وزن نوزاد می شود؟

از آنجایی که زایمان سزارین، یک نوع روش غیر طبیعی تولد نوزاد است؛ می توان انتظار داشت که نوزاد متولد شده از لحاظ برخی شاخصه های سلامت نسبت به نوزاد طبیعی نقص داشته باشد. پرسش فوق توسط دکتر Blustein پاسخ داده شده است: احتمالا افزایش وزن کودکان سزارینی به این دلیل است که کودک در حین زایمان طبیعی با انبوهی از میکروارگانیسمهای مفید در واژن مادر مواجه می شود در حالیکه کودک سزارینی چنین شانسی را ندارد(۱۲). میکروارگانیسمهای واژن، مخلوطی از انواع باکتری های مفید هستند که کودک در اولین مواجهه خود در هنگام تولد طبیعی، آنها را از مادر بلع نموده و این باکتری ها به سرعت فلور نرمال روده کودک را تشکیل
می دهد و سبب جلوگیری از رشد پاتوژنها و باکتریهای غیر طبیعی روده می گردد. امروزه مشخص شده است که از جمله نقشهای مثبت این باکتریهای مفید، کنترل متابولیسم و در نتیجه آن کنترل وزن است. جالب آنکه دانشمندان کشف نموده اند که نوعی از باکتری های مفید با نام Bacteroidetes که در روده نوزادان سزارینی در مقایسه با نوزادان طبیعی کاهش چشمگیری دارد(۱۵) ، از عوامل شناخته شده تنظیم متابولیسم می باشند (۱۶) و کودکی که زایمان طبیعی داشته است به دلیل دارا بودن این باکتریها، دچار اضافه وزن نمی گردد.

 ایران رتبه نخست زایمان سزارین در منطقه خاورمیانه و رتبه دوم جهان پس از برزیل را داراست (۱۷). این در حالی است که بر اساس کتاب مرجع پزشکی زنان و زایمان (۱۸) ، ” سزارین یک عمل جراحی اورژانسی برای تولد نوزاد به منظور حفظ جان نوزاد و مادر است و به هیچ وجه نباید در مواقع غیر لزوم از آن استفاده نمود“. آنچه متاسفانه امروزه در جامعه ما رواج یافته است، سزارین انتخابی (Elective Cesarean) است؛ یعنی بدون در نظر گرفتن هر گونه دلیل پزشکی، مادر خواهان زایمان سزارین است و ناخواسته این اصل مهم در پزشکی توسط خانواده ها نادیده گرفته می شود. بهتر است بدانیم بر اساس آخرین پژوهشها، سزارین انتخابی خصوصا در صورت تولد نوزاد پیش از موعد میتواند پیامدهای نامطلوبی برای مادر و نوزاد به همراه داشته باشد ( ۲۵-۱۹)، و به همین دلیل است که باید پیش از سزارین پیامدهای احتمالی به خانواده توضیح داده شده و رضایت نامه کتبی دریافت شود. (۱۸). حال باید دید با توجه به وظیفه خطیر پیشگیری از وقوع بیماری­ها، متولیان بهداشتی کشورمان با چه طرح و برنامه­ای قصد آگاهی رسانی بیشتر به مردم و متخصصین در خصوص عوارض زایمان سزارین و جلوگیری از پیشروی آن را دارند؟

ما فکر میکنیم که در هر صورت، آگاه کردن مردم بهترین شیوه برای آنست که مردم خود انتخاب کنند که:

” آیا نسل سالم بهتر است یا بیمار؛ زایمان طبیعی بهتر است یا سزارین؟ “